Khaoula (39): ‘Ik had nooit gedacht dat ik in een psychiatrische kliniek zou belanden’

Khaoula (39) woont in Amsterdam-Noord. Ze bidt vijf keer per dag, wandelt graag en doet yoga. “Sinds anderhalf jaar werk ik niet meer. Dat ik ben gestopt, kwam door een innerlijke stem die schreeuwde dat het genoeg was en doordat mijn lichaam het opgaf.”

Warm nest
“Opgestapelde stress komt op een gegeven moment tot uiting, bijvoorbeeld via een hartstilstand of burn-out. Anderhalf jaar geleden was ik helemaal opgebrand. Ik kreeg een burn-out en uiteindelijk een psychose. Ik ben toen bijna drie maanden opgenomen geweest in de kliniek in de Eerste Constantijn Huygensstraat. Ik had nooit gedacht dat ik daar zou belanden. Ik ben geboren en getogen in Amsterdam en voel me hier thuis, dicht bij winkels en het mooie Schellingwouderpark.

Mijn ouders, die uit Noord-Marokko komen, waren heel betrokken bij de opvoeding van mijn zus, broertje en mij. Ik kom uit een warm nest en heb een begripvolle man. Na mijn studie pedagogische wetenschappen aan de UvA werd ik opvoedkundig gezinsbehandelaar bij een zorgorganisatie. Je werkt dan met gezinnen waarvan de kinderen gedragsproblemen of een verstandelijke beperking hebben. Soms zitten de ouders in een vechtscheiding of hebben ze financiële problemen.

Sinds ik me anderhalf jaar geleden ziek heb gemeld, werk ik niet meer. Een hele overgang. Ik deed dat werk ruim twaalf jaar. Het gaf me voldoening. Ik was er voor anderen en droeg bij aan de maatschappij. Dat ik ben gestopt, kwam door een innerlijke stem die schreeuwde dat het genoeg was en doordat mijn lichaam het opgaf.”

Innerlijke stem
“In die tijd lag mijn schoonmoeder in een ziekenhuis in Spanje en was het onzeker of ze beter zou worden. Mijn man, die toen evenmin goed in zijn vel zat, ging erheen om haar te steunen. Behalve dat ik het privé moeilijk had, was het op mijn werk ook zwaar. Ik had pittige casussen en stond er alleen voor. De collega’s met wie ik deze dossiers behandelde, waren ziek of op vakantie.

Op een dag werkte ik thuis en belde ik de moeder van een van de betrokken gezinnen. Toen ik zei dat ik haar zaak zou overdragen, begreep ze dat niet. Na afloop van ons gesprek wist ik het niet meer. Een innerlijke stem schreeuwde dat mijn lichaam uitgeput was en ik moest stoppen. Tegelijkertijd voelde ik me verplicht om door te gaan en het netjes af te maken. Ik zat klem. Omdat ik het heel benauwd kreeg en begon te hyperventileren, ben ik naar de huisarts gegaan. Volgens hem had ik een paniekaanval gehad en was ik overspannen.”

Katatonie
“Nadat ik me ziek had gemeld, was ik veel alleen thuis en kon ik weinig. Soms had ik geen kracht om me aan te kleden en naar buiten te gaan. Ik raakte een beetje geïsoleerd. Op een dag ging ik naar het park. Toen ik de deur dichtdeed, hoorde ik een stem die zei dat er geen weg terug was. Eenmaal in het park leek het alsof iemand mijn hoofd bewoog langs de struiken, het gras, de bomen. Het begon mooi, maar op een gegeven moment had ik het gevoel dat een externe kracht mij dwong om midden op het pad neer te knielen en te bidden. Mijn lichaam voelde loodzwaar; net alsof de aarde mij trok. Ik kon niet overeind komen. Toen voorbijgangers vroegen of het wel goed met me ging, stelde ik ze gerust. Uren later sprak de politie me aan. Vervolgens stond ik op en ging ik naar huis.

Vanaf dat moment verloor ik steeds meer de grip op de realiteit. Ik leek steeds nieuwe opdrachten te krijgen, zowel van God als van een slechte kracht. Ik vertoonde raar gedrag. Op een dag ging ik liggen en focuste ik me op een punt op het plafond. Bewegingsloos lag ik daar. Ik reageerde op niemand, niet op mijn vader, man of huisarts. Omdat ik ‘terugtrekgedrag’ vertoonde, katatonie, en een psychose had, werd besloten om mij op te laten nemen.”

Dagbehandeling
“Een tante van mij heeft last van psychoses, een oom kampte met depressies. De psychiater van PuntP, een centrum voor angst- en stemmingsstoornissen, vermoedt dat ik een bipolaire stoornis heb. Ik heb enkele gesprekken met een psycholoog in de kliniek in Oud-West gehad. Toen dat te zwaar bleek te zijn, zijn we gestopt. Later kreeg ik ondersteunende gesprekken bij PuntP. Die gesprekken moeten zorgen dat ik stabiel genoeg ben voor mijn therapie. Waarschijnlijk wordt het cognitieve of een andere gedragstherapie: ACT, Acceptance and Commitment Therapy. Zodra ik aan mijn nieuwe antipsychoticum gewend ben, wil ik daarmee beginnen.

Hoewel ik geen last meer heb van paniekaanvallen of psychoses gaat het nog steeds niet goed. Ik ben wat depressief. Twee dagen per week ga ik naar de dagbehandeling bij de kliniek in de Eerste Constantijn Huygensstraat. Ik ga naar bijeenkomsten over zingeving en begin binnenkort met een training om contact te leggen met mijn eigen wensen en grenzen. Verder blijf ik yoga en ontspanningsoefeningen doen en wandel ik graag.”

Geloof
“Het helpt me ook om met mijn omgeving te praten over mijn psychische kwetsbaarheid. Iedereen was geschrokken van mijn psychose, maar ze zijn me altijd blijven steunen. Ik weet dat ik altijd bij mijn familie, man en vriendinnen terechtkan. Ik sta er gelukkig niet alleen voor.

Mijn islamitische geloof geeft me ook kracht. Ik bid vijf keer per dag en probeer dan contact met God te maken. Ook los van mijn gebeden besef ik dat hij er altijd voor me is en mij beschermt. In het begin vroeg ik me steeds af wanneer het voorbij zou zijn. Nu blijf ik in het moment en vertrouw ik erop dat het goed komt. Mijn toekomst is bij God in goede handen.

Tijdens mijn ziekteproces heb ik enkele bijzondere momenten meegemaakt. Zo voelde ik een keer tijdens de gebedsoproep een diepe innerlijke rust, vrede en zó veel vreugde, dat ik ervan begon te lachen. Ik had sterk het gevoel dat God mij geruststelde. Hij liet me voelen dat ik goed ben zoals ik ben en dat Hij tevreden over mij is. Na afloop was mijn hoofd leeg van alle zorgen en voelde mijn lichaam heel ontspannen.”